مزایای اتصالات مکانیکی
مزایای اتصالات مکانیکی آرماتور به عنوان جایگزین اتصال اورلپ
برای اتصال میلگردها به یکدیگر چندین روش وجود دارد. در روش اتصال مکانیکی آرماتور دو میلگرد به صورت سربه‌سر به یکیدیگر متصل می‌شوند و باعث می‌شود دو میلگرد رفتاری شبیه به یک آرماتور یکپارچه از خود بروز دهند که همین امر مزایای بسیاری هم برای سازه و هم برای سازنده دارد.
استفاده از اتصال مکانیکی آرماتور نه تنها باعث استحکام بیشتر سازه، بلکه باعث پایین‌تر تمام شدن قیمت سازه می‌شود و به عنوان یک روش مناسب برای جایگزین اتصال اورلپ شناخته می‌شود. امروزه اکثر کشورهای پیشرفته و قدرتمند دنیا از اتصال اورلپ استفاده نمی‌کنند و حتی در برخی نقاط دنیا استفاده از آن ممنوع است. بهترین جایگزین اتصال اورلپ، اتصال مکانیکی میلگرد به روش کوپلینگ است. در ادامه مزایای اتصالات مکانیگی آرماتور را به عنوان جایگزین اتصال اورلپ بیان می‌کنیم.
10 تا از مهم‌ترین مزایای اتصالات مکانیکی آرماتور
در اتصال اورلپ عامل ایجاد پایداری اتصال، وجود بتن است و در صورت صدمه دیدن بتن، اتصال اورلپ از هم خواهد پاشید ولی در اتصال مکانیکی پایداری اتصال وابستگی به بتن ندارد که این ویژگی باعث پایداری بیشتر سازه، هنگام صدمه دیدن بتن در سوانح طبیعی خواهد شد.
1- سبك‌تر شدن سازه به دلیل وزن ناچیز اتصال مکانیکی نسبت به اتصال اورلپ (6 به 100)
2- كوتاه‌تر شدن اتصال مکانیکی نسبت به اتصال اورلپ (4 به 100)
3-امکان طراحی بهینه به دلیل کاهش وزن سازه و در نتیجه کاهش سطح مقاطع بتنی
4- آرایش منظم آرماتورها و در نتیجه ایجاد فضای مناسب برای بتن‌ریزی مطلوب
5- ایجاد اتصال یکپارچه آرماتورها و در نتیجه یکپارچه عمل نمودن آرماتور در محل اتصال به هنگام اعمال نیروهای ناشی از زمین لرزه
6- در امتداد هم قرار گرفتن آرماتورها و در نتیجه انتقال نیرو به طور مستقیم
7- کاهش نسبت فولاد به بتن در مقاطع بتنی
8- صرفه‌جویی در مصرف مواد اولیه (آرماتور) به دلیل کاهش ضایعات
9- امکان استفاده بدون محدودیت در هر پوزیشن در سازه بتنی
10- علاوه بر مزایای فوق، استفاده از اتصال مکانیکی با درنظر گرفتن مواردی که در ادامه عنوان می‌شوند توجیه اقتصادی نیز دارد.
دیگر مزایای اتصالات مکانیکی آرماتور
1- اتصال پوششی مشکلات و معایب فراوارنی دارد. علاوه بر آن استفاده از اتصال اورلپ مشکلاتی به همراه دارد. مثلا در بعضی موارد و محل‌ها این روش محدودیت استفاده دارد (بند 20-5-1-2-6 آین‌نامه بتن ایران) از جمله محدودیت‌های آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
الف- اتصالات تیرها و ستون‌ها
ب- در طول معادل دو برابر ارتفاع مقطع از بر تکیه‌گاه
پ- در محل‌هایی که امکان تشکیل مفصل پلاستیکی موجود باشد
اما بر خلاف اتصال پوششی، اتصال مکانیکی در هر موقعیت و در هر محل قابل استفاده است و به همین دلیل در صورت استفاده از جایگزین اتصال اورلپ، امکان استفاده از آرماتور بدون ضایعات فراهم می‌گردد. معمولا 15% آرماتورهای خریداری شده در هر پروژه به ضایعات تبدیل می‌گردد.
2- با توجه به ضرایب اعمالی در مبحث 9 طول اتصال پوششی با اعمال این ضرایب افزایش می‌یابد و به همین دلیل نسبت وزن اتصال اورلپ افزایش خواهد داشت بطور مثال برای آرماتور 32 با ضرایب مربوطه وزن اتصال اورلپ حدود 13 کیلوگرم است.
3- با توجه به سبکی وزن اتصال مکانیکی (نسبت وزن جایگزین اتصال اورلپ یا کوپلر به اتصال اورلپ 6 به 100 است) وزن سازه به طور مخصوصی کاهش خواهد یافت که در نتیجه امکان طراحی بهینه در مقاطع به وجود می‌آید (13 کیلوگرم وزن اورلپ در مقابل 600 گرم وزن اتصال مکانیکی برای آرماتور 32) که در نتیجه کاهش هزینه را در پی خواهد داشت.
4- مطابق بند 20-5-2-2 آیین‌نامه بتن نسبت آرماتور به بتن نباید بیشتر از 6% باشد. این محدودیت در محل وصله‌ها نیز باید رعایت گردد که در نتیجه برای رسیدن به این هدف باید مقاطع بزرگ‌تر را در نظر گرفت که باعث افزایش هزینه خواهد بود.
5- مطابق بند 20-5-2-2-3 آیین‌نامه، در محل اتصال اورلپ، طول اتصال را باید برابر 1.3 برابر طول وصله‌های کششی در نظر گرفت که افزایش هزینه مواد اولیه را در پی دارد.
6- مطابق بند 20-5-2-3-4 تعداد خاموت‌های مصرفی در محل اتصال اورلپ تقریبا به دو برابر افزایش می‌یابد که باعث افزایش مصرف میلگرد و افزایش هزینه خواهد شد ولی با استفاده از جایگزین اتصال اورلپ که همان اتصال مکانیکی است و طول بسیار کوتاهی دارد نیاز به مصرف خاموت بیشتر وجود ندارد زیرا طول اتصال مکانیکی کمتر از فاصله دو خاموت متوالی است و در نتیجه صرفه‌جویی در مصرف میلگرد را در پی خواهد داشت (نسبت طول اتصال مکانیکی به طول اتصال اورلپ برابر 4 به 100 است و بطور مثال اتصال مکانیکی برای قطر 32 برابر 7.5 سانتی متر است)
7- در اتصال اورلپ برای در امتداد هم قرار دادن محور میلگردها باید با خمکاری و ایجاد فرم S این امکان فراهم گردد (افزایش هزینه) ولی در اتصال مکانیکی دو میلگرد در امتداد یکدیگر قرار می‌گیرند.
مواردی که در این مقاله به آنها اشاره شد از مهم‌ترین مزایای اتصالات مکانیکی بود که به عنوان یک جایگزین برای اتصال اورلپ استفاده می‌شود. اتصالات مکانیکی مزایای دیگری نیز دارد که در اینجا به همین موارد بسنده می‌کنیم. شرکت سهند استفاده از روش کوپلینگ را به جای روش اتصال پوششی یا اورلپ پیشنهاد می‌دهد تا کارفرمایان محترم از مزایای اتصالات مکانیکی حداکثر بهره را ببرند. همچنین می‌توانید جهت دریافت مشاوره رایگان و کسب اطلاعات بیشتر با شماره تلفن 02144024118 تماس حاصل نمایید و با متخصصان شرکت اتصالات مکانیکی سهند در مورد پروژه‌های خود مشورت بگیرید.